Grupna zaslepljenost: “Kako smo mogli (svi) biti tako glupi?”

Iskrcavanje u Zalivu svinja  

Godine 1961. Sjedinjene Američke Države, CIA, na čelu sa tadašnjim predsenikom Džonom Kenedijem i njegovom administracijom, doživeli su veliki fijasko pri pokušaju da infiltriraju 1400 vojnika u vojsku Fidela Kastra na Kubi i tako izazovu oružanu pobunu, sa idejom da će se onda i narod sa Kube pobuniti i da će to biti kraj Kastrove vladavine. Očekivano, infiltrirani agenti su vrlo brzo, nakon iskrcavanja, opkoljeni i potučeni do nogu, a politički odnosi između Kube i Sad su eskalirali. Ovo je najpoznatiji primer greške prilikom grupnog odlučivanja koja nastaje usled fenomena po imenu grupna zaslepljenost. 

Šta je grupna zaslepljenost? 

Grupna zaslepljenost je način razmišljanja koji se javlja kad su ljudi duboko uključeni u kohezivnu grupu u kojoj težnja članova ka jednodušnosti nadjačava njihvu motivaciju da realistično procene alternativne pravce delovanja. 

Kobna pretpostavka 

Donošenje odluka u ime grupe često je praćeno uverenjem da su tako donete odluke sigurno bolje od odluka koje može da donese pojedinac! 

Simptomi defektnog grupnog odlučivanja 

a) Kod članova grupe postoji iluzija o nepovredivosti grupe kojoj oni pripadaju.  
b) Postoji izrazito verovanje u moralnu ispravnost vlastite grupe.  
v) Javlja se vrlo stereotipno viđenje suprotne strane.  
g) Od strane svih članova grupe postoji direktan pritisak na pojedinca da se stav grupe prihvati. Javlja se iluzija o jednodušnosti svih članova grupe.  
d) Javlja se jako osećanje dužnosti da se zaštiti grupa. 

A zašto dolazi do grupne zaslepljenosti? 

• Visoka kohezivnost grupe može dovesti do grupne zaslepljenosti, međutim to ne mora uvek biti slučaj jer je kohezivnost sama po sebi prvi i neophodan uslov za postojanje bilo koje grupe.  
• Razlog može biti i izolovanost grupe od mogućih spoljnih uticaja.  
• Ukoliko u grupi postoji osoba koja je direktan vođa, to može uzrokovati manjak smelosti članova grupe da izraze sumnje u vezi sa nekom odlukom.  
• Razlog može biti i taj što unutar grupe postoji loš sistem odlučivanja.  
• Ukoliko su članovi grupe pod velikim stresom, može doći do povećane verovatnoće da se ovaj fenomen javi.